Niðurgangur hjá börnum

Niðurgangur (e. diarrhea) er skilgreindur sem lausar eða vatnsríkar hægðir að minnsta kosti þrisvar sinnum á sólarhring.

Veirur og bakteríur valda oftast niðurgangi og er algengast að sýkjast við inntöku á menguðum matvælum eða af smituðum einstaklingi. Mikilvægt er að einstaklingur með niðurgang haldi sig heima, hvílist og passi uppá sóttvarnir.

Í flestum tilvikum stöðvast niðurgangur á 3-7 dögum dögum. Mesta hættan af miklum niðurgangi er vökvatap og því er mikilvægast að drekka nægan vökva og fá rétta næringu.

• Aukaverkun sýklalyfja, oftast vægur niðurgangur.
• Matarsýkingar.
• Veirusýking, önnur einkenni samhliða niðurganginum geta verið hiti (yfir 38°C), uppköst, magakrampar, lystarleysi og höfuðverkur. 

Í sumum tilfellum er tekið saursýni hjá barni.

Æskileg næring fyrir börn með niðurgang:

• Drekka vel því mikill vökvi tapast með niðurgangi
  • Ef barn er á brjósti eða fær pelagjafir skal halda því áfram og gefa oftar en vanalega
  • Hægt er að fá salt og sykur freyðitöflur eða duft í apótekum sem er gagnlegt þegar börn eru með niðurgang
  • Gott getur verið að bjóða lítið magn en oftar. Til dæmi eggjabikar á 15 mínútna fresti frekar en glas og glas.
  • Ekki þynna mjólkurblöndur ofan í börnin gefa frekar vatn eða salt/sykur-blöndu
  • Ávaxtasafi og gosdrykkir geta aukið einkenni og því ekki æskilegt að gefa börnum það
• Þegar matarlystin kemur aftur er gott að byrja hægt, borða lítið í einu af auðmeltum mat eins og til dæmis:
  • Súpur og seyði
  • Ristað brauð
  • Saltkex
  • Bananar
  • Epli án hýðis
  • Soðinn fiskur
  • Soðið grænmeti og korn (núðlur, hrísgrjón)

Óæskileg næring fyrir börn með niðurgang:

• Fituríkur eða kryddaður matur
• Súrir drykkir og gosdrykkir

Einkennin geta versnað við þessar fæðutegundir.

Lyf til að stöðva niðurgang eru ekki ætluð börnum.

Leita til heilsugæslu ef:

• Niðurgangurinn er blóðugur
• Niðurgangur hefur staðið yfir í meira en viku
• Barn er yngra en 12 mánaða og áhyggjur eru til staðar

Leita til næstu bráðamóttöku ef:

• Kviðverkur er stöðugur eða fer versnandi
• Húðlitur er fölur, gráleitur
• Barn hefur mögulega innbyrt eiturefni (Símanúmer eitrunarmiðstöðvar 543-2222)
• Barn er þróttlaust og slappt og svarar illa áreiti
• Grunur er um ofþornun

Finna næstu heilsugæslustöð hér.