Matarsýkingar

Matarsýking eða matareitrun orsakast af neyslu sýktra matvæla eða drykkjarvatns. Matarsýkingar eru sjaldnast alvarlegar og einkenna hverfa yfirleitt á innan við viku.

Einkenni

Einkenni gera vart við sig innan fárra daga eftir neyslu sýktra matvæla. Stundum byrja einkenni innan nokkurra klukkustunda.

• Ógleði
• Uppköst
• Niðurgangur
• Magakrampi
• Hiti 38°C eða hærra
• Slappleiki

Orsakir

Erfitt getur verið að útkljá hvort að matarsýking sé frá menguðum mat eða óhreinu drykkjarvatni. Öll matvæli geta valdið matarsýkingu. Matur getur verið sýktur ef:

• Ekki geymdur á réttan hátt, til dæmis ófryst eða kælt
• Er ekki fulleldaður eða upphitaður nægilega vel
• Komið er fram yfir síðasta neysludag, er útrunninn
• Meðhöndlaður með óhreinar hendur eða af veikum einstaklingi
• Stendur við stofuhita of lengi

Einnig geta krydd eða matvörur sem líkaminn er ekki vanur, í bland við ferðalög, álag eða óreglulegan svefn haft áhrif á meltinguna án þess að það teljist til matarsýkingar.

Hvað get ég gert?

• Drekka vel af vatni til að koma í veg fyrir ofþornun.
• Hægt er að fá hægðastoppandi lyf í apóteki. Ekki skal taka inn hægðadstoppandi ef hiti er til staðar eða ef blóð er í hægðum.
• Hér má sjá frekari ráðleggingar um æskilega næringu fyrir fullorðna með niðurgang.
• Frekari ráð sem geta hjálpað við ógleði og uppköstum.

Hvenær skal leita aðstoðar?

• Blóðugur niðurgangur
• Einkenni hafa staðið yfir í meira en viku til 10 daga
• Einkenni ofþornunar gera vart við sig (dökkt þvag, þorsti)
• Hiti >38°C hefur verið í meira en sólarhring
• Matarsýking átti sér stað erlendis þar sem hreinlæti er ábótavant

Forvarnir

• Almennt hreinlæti, sérstaklega handþvottur
• Sýna varúð við meðferð matvæla