Fara á efnissvæði
IS
EN
PL

Hálsbólga

Kaflar
Útgáfudagur

Hálsbólga er í um 90% tilvika af völdum veirusýkingar, í þeim tilfellum ætti hálsbólgan að læknast af sjálfu sér á u.þ.b. viku og oftast er óþarfi að leita til heilsugæslunnar. Hins vegar getur hálsbólga líka verið af völdum baktería sem nefnast streptókokkar en það er sjaldgæfara eða í um 10% tilfella. Þá er æskilegt að leita til heilsugæslunnar og fá þar mat á hvort taka skuli sýklalyf til að vinna á sýkingunni.

Einkenni

Veiru hálsbólga

Auk særinda í hálsi eru oft eftirfarandi einkenni:

  • Nefrennsli
  • Hósti
  • Hæsi
  • Roði í augum
Streptókokka hálsbólgu

Fólk með streptókokka hálsbólgu hefur yfirleitt ekki hósta, nefrennsli eða roða í augum, heldur eru einkennin oftast:

  • Hár hiti eða 38,5°C og yfir.
  • Aumir/bólgnir eitlar á hálsi.
  • Mjög sár verkur í hálsi.
  • Hvítar skellur á hálskirtlum og bólginn úfur.
Veiru hálsbólga

Auk særinda í hálsi eru oft eftirfarandi einkenni:

  • Nefrennsli
  • Hósti
  • Hæsi
  • Roði í augum
Streptókokka hálsbólgu

Fólk með streptókokka hálsbólgu hefur yfirleitt ekki hósta, nefrennsli eða roða í augum, heldur eru einkennin oftast:

  • Hár hiti eða 38,5°C og yfir.
  • Aumir/bólgnir eitlar á hálsi.
  • Mjög sár verkur í hálsi.
  • Hvítar skellur á hálskirtlum og bólginn úfur.

Hvað get ég gert?

  • Taka verkjalyf sem fást í apótekum án lyfseðils.
  • Gæta þess að drekka vel.
  • Sumum finnst gott að fá sér heitt sítrónuvatn með hunangi.
  • Taka minni en fleiri sopa ef sárt er að kyngja.
  • Sumum finnst gott að fá raka, t.d. með að skrúfa frá heita vatninu inni á lokuðu baðherbergi.

Hvenær skal leita aðstoðar?

Ef þú hefur einkenni streptókokka hálsbólgu, sjá hér að ofan, er ráðlegt að leita til heilsugæslunnar.

Leitaðu til bráðamóttöku strax ef:

  • Þú átt í vandræðum með andardrátt.
  • Tungan eða hálsinn er orðin bólginn og heftir öndun.
  • Þú getur ekki hreyft hálsinn eða opnað munninn.

Finna næstu bráðamóttöku eða heilsugæslustöð.

Forvarnir

Þvoðu hendurnar oft með vatni og sápu.

Hvað á ég að vera lengi heima?

Ef þú ert með streptókokka hálsbólgu skaltu bíða þar til sólarhringur er liðinn frá fyrsta sýklalyfjaskammti. Þá eru mun minni líkur á að þú smitir aðra.

Ef þú ert með veiru hálsbólgu getur þú stundað þína vinnu eða skóla um leið og þú treystir þér til.

Börn ættu að fá að vera heima í einn sólarhring eftir að þau eru orðin hitalaus, áður en þau fara í skóla/leikskóla.