Brjóstsviði (e. heartburn) eða nábítur er sviði yfir brjósti og upp í háls. Algengasta ástæða brjóstsviða er að magainnihald lekur úr maganum og upp í vélindað. Oftast er þetta meinlaust og ýmislegt hægt að gera til minnka líkur á brjóstsviða.
Einkenni
Einkenni geta verið mismunandi eftir einstaklingum. Helstu einkenni geta verið:
- Verkur eða sviði í brjósti sem kemur gjarnan eftir að hafa borðað eða drukkið
- Ógleði
- Ropi eða vindgangur
- Magainnihald kemur upp í vélinda eða munn við ropa
- Vont bragð í munni
Áhættuþættir
- Ákveðnar fæðutegundir og drykkir. Til dæmis; kaffi, áfengi, tómatar, súkkulaði, feitur eða mikið kryddaður matur
- Ofþyngd
- Reykingar
- Meðganga
- Álag, streita og kvíði
- Notkun bólgueyðandi lyfja eins og íbúprófen
- Þindarslit
Hvað get ég gert?
Nokkur ráð sem geta hjálpað við brjóstsviða:
- Brjóstsviðalyf er hægt að fá í apóteki án lyfseðils
- Borða síðustu máltíð dagsins 3-4 tímum fyrir svefn
- Forðast að beygja sig eða leggjast niður rétt eftir máltíðir
- Sofa með hærra undir höfðalagi
- Borða minni skammta oftar yfir daginn
- Forðast of þröng föt í mittið
- Sleppa reykingum - viltu hætta að nota tóbak eða nikótín?
- Eftirfarandi fæðutegundir geta aukið líkur á brjóstsviða og því ráðlegt að sleppa þeim eða neyta þeirra í hófi:
- Mikið kryddaður matur
- Feitur matur
- Áfengi - viltu draga úr eða hætta áfengisneyslu?
- Kaffi
- Súkkulaði
- Sitrus ávextir (t.d. appelsínur og sítrónur)
- Tómatar
- Edik
- Íbúprófen og aspirín geta aukið einkennin
Hvenær skal leita aðstoðar?
Leita til heilsugæslunnar ef:
- Brjóstsviðatöflur virka ekki á verkinn
- Verkurinn versnar eða kemur oftar
- Erfiðleikar eða sársauki við að kyngja
- Þyngdartap án skýringa eða lystarleysi
Leita á bráðamóttöku ef brjóstsviðanum fylgja einhver af eftirfarandi einkennum:
- Mæði og erfiðleikar með andardrátt
- Köld og þvöl húð
- Verkur í kjálka, öxlum, baki eða höndum
- Bláleitt eða grátt andlit, varir, eyrnasnepplar eða fingur
- Yfirlið
- Uppköst eru blóðug eða eins og kaffikorgur