Þegar byrja á að taka inn nýtt lyf eru ákveðnar spurningar og vangaveltur sem gott er að ræða við lækni áður en lyfin eru tekin inn.
Nýtt lyf
- Hvert er nafn lyfsins og við hverju er það gefið?
- Hverjar eru mögulegar áhættur og aukaverkanir af lyfinu?
Lyfjainntaka
- Hvenær á að taka inn lyfið, hversu oft og hversu stóran skammt?
- Má breyta lyfjaskammti ef þarf?
- Hvað skal gera ef fram koma aukaverkanir?
Að bæta við lyfi
- Þarf að taka inn fleiri lyf?
- Geta nýju lyfin haft áhrif á þau lyf sem verið er að taka inn nú þegar?
Endurskoðun lyfja
- Hversu lengi skal taka inn lyfið?
- Getur verið að það megi hætta að taka inn önnur lyf?
Hætta lyfjainntöku
- Hvenær má hætta að taka inn lyfið?
- Ef aukaverkanir valda ama og ekki er vilji fyrir að halda áfram lyfjainntöku, hvar skal láta vita?
Lyf eru notuð í fjölbreyttum tilgangi. Til að hámarksárangur náist þarf að nota lyfin rétt.
Öllum lyfjum fylgir fylgiseðill sem gott er að kynna sér.
Í fylgiseðli má finna upplýsingar um:
- Lyfið og við hverju það er notað
- Hvernig á að taka lyfið
- Hvenær má ekki taka lyfið
- Hugsanlegar aukaverkanir lyfsins og hvernig á að bregðast við þeim
- Hvernig á að geyma og farga lyfinu
- Form lyfsins, t.d. töflur, mixtúra og í hvaða skömmtum það er framleitt
Á lyfjaumbúðum eru leiðbeiningar frá lækni um hvernig og hversu oft á að taka lyfið. Til að meðferðin skili árangri er þarf að fylgja fyrirmælum og vera í sátt við sína lyfjagjöf.
Lyfið er aðeins ætlað þeim sem það er ávísað á.
Hækkandi aldur og lyf
Með hækkandi aldri (65+) verða breytingar sem geta haft áhrif á lyfjanotkun. Til dæmis hægara niðurbrot lyfja og hægari útskilnaður. Þessar breytingar geta valdið því að lyf eru lengur að skiljast út úr líkamanum með þeim afleiðingum að líkur á aukaverkunum aukast.
Það getur þurft að endurskoða skammtastærðir með hækkandi aldri eða ef breyting verður á annarri lyfjatöku og/eða heilsufari.
Eldra fólk þarf oft minni skammta en yngra fólk af sama lyfi.
Hægt er að fá lyfjaskömmtun úr apóteki sem einfaldar lyfjatökur.
Í sérlyfjaskrá má finna fylgiseðla lyfja.
Hjá lyfjastofnun má tilkynna aukaverkanir.